de kop is er af

In de afgelopen maanden hebben we een tv programma gemaakt.
Afgelopen vrijdag was de presentatie, de launch. Het vallen en opstaan is door gegaan tot het moment van presentatie.

De uitnodiging was een beetje uitdagend. Er stond in dat we met iedereen tv wilde kijken en dat iedereen op tijd moest komen omdat tv niet wacht. Kenianen hebben een elastisch begrip van tijd. (Als je mensen uitnodigt voor een borrel komen ze wel. Overal op de wereld is dat rond een uur of 5/6 maar Kenianen kunnen dan makkelijk rond een uur of 9 aan komen wandelen en vragen zich dan af waarom er geen eten is. Het is niet de gewoonte om mensen hongerig naar huis te sturen, dus moet er altijd overal eten bij en een Keniaan heeft niet gegeten als hij/zij niet een stevig stuk taai vlees heeft gehad. Dan wordt een borrel dus toch al snel een diner. Het feestje of de borrel is afgelopen als al het eten op is.)

Het plan was om met een kleine 200 mensen tv te gaan kijken op het dak van de Sarakasi Dome. Een fraai gebouw in een vreemd deel van de stad. We hadden dit gebouw gekozen omdat het mooi is, omdat het een van de weinig plekken is waar je buiten kan staan en een fraai uitzicht hebt over de stad en omdat het in niet een van de gangbare ‘witte’ locaties is in de stad. Nu bleek de crew, die 100% Keniaans is, het eigenlijk maar stom te vinden dat we niet in een chique ‘witte’ plek waren.

Op het dak van Saraksai is geen tv aansluiting en om tv te kunnen kijken is het handig om een signaal te hebben en als je mensen uitnodigt is dat misschien zelfs wel noodzakelijk.

We hadden een bedrijfje ingehuurd dat voor ons een tv kabel van ergens zou trekken en als back up werd er een een tv antenne geïnstalleerd. ’s Middags was ik gaan controleren of alles werkte en hoewel het er een beetje rommelig Afrikaans uit zag deed het het. Er werd mij beloofd dat het signaal ’s avonds beter zou zijn en echt heel erg goed kon ik het niet beoordelen omdat de beamer projecteerde op een scherm dat vol in de zon stond. Het werkte en ik was tevreden. Rond een uur of half zeven kwamen wij aan op ons eigen feestje en de zon was aan het ondergaan; het uitzicht was prachtig vanaf het dak en het beeld van de tv was heel erg slecht. Binnen een uur zou de tv uitzending beginnen, onze tv uitzending waarvoor wij allemaal mensen hadden uitgenodigd.

De catering was aanwezig met grote bakken vlees, kip en ander eetbaar spul en de drank was lauw omdat het ijs er nog aan zou komen.

Op weg naar deze plek hadden wij een uur in de file gestaan en we verwachtten dat het autootje met de ijsblokjes ook in die file stond.

Kenianen vinden lauw bier niet vies, wij Europeanen wel.

Langzaam liep het dakterras vol en ik vroeg aan de man die er voor zou zorgen dat de tv het zou doen of het werkelijk binnen 15 minuten zou gaan lukken. Langzaam werd mijn stressniveau verhoogd en begon ik uit te zien naar Simon, onze regisseur die, voor het geval dat het niet zou lukken, een DVD met het programma bij zich had. Hij was er niet en toen ik hem belde nam hij niet op.

Frank, de grote baas was uit Arusha gekomen voor deze launch. Tanja werkt nu een paar weken bij ons en was uit Dar es Salaam gekomen voor dit feestje en zij konden zich bezig houden met de gasten die de lange trappen opgeklommen waren. Ik hield me ondertussen bezig met het beeld op het scherm maar aan mij heb je in dergelijke gevallen niets, ik ben niet technisch.

In de afgelopen weken hebben we er nogal hard aan gewerkt om een prachtig beeld te krijgen. Een groot deel van ons programma wordt opgenomen in een minibus. Het is lastig om pratende mensen in een schuddende en schokkerige bus goed in beeld te krijgen. Het is ook lastig om het geluid goed te krijgen want een auto maakt lawaai. De omroep met wie we samenwerken, Kiss, was erg kritisch op de kwaliteit van het beeld en het geluid. Het mocht niet te donker, niet te warm, het geluid van de motor moes onderdrukt worden, het geluid van de straat moest zoveel mogelijk buitengesloten worden.... Om die technische redenen was deze lancering al een keer uitgesteld. Wij hadden, en hebben, de ambitie om een programma te maken dat technisch en inhoudelijk perfect is. Daar hebben we veel tijd aan besteed en veel geld aan uitgegeven. Bij de manier waarop het nu op het scherm te zien was, was het korrelig, ruizig, ruw en het geluid leek uit de onderbuik van een dinosauriër te komen en had weinig te maken met ons fijnzinnig afgestemde en perfect gemixte geluid.

De man achter de knoppen vroeg of ik een DVD speler bij me had. Ja, ik had mijn computer mee. Ik belde Simon nog een keer om te vragen waar hij was terwijl ik angstig naar de klok keek. Deze keer nam hij wel de telefoon op en vertelde dat hij een ongeluk had gehad met de taxi en als getuige moest blijven totdat de politie er was.

Het scenario dat ik bedacht had was dat als de tv kabel het niet zou doen we altijd nog met de antenne het signaal uit de lucht zouden kunnen oppikken, als dat signaal niet goed genoeg zou zijn, zouden we om klokke 7.30 uur de tv aan zetten en dan een DVD in het apparaat schuiven en op het tijdstip van uitzending naar een smetteloze versie kunnen kijken.

De kabel hing lusteloos over de reling van het terras, hij was niet lang genoeg om tot de begane grond te komen. Er stond een mannetje fanatiek aan de antenne te draaien. Het beeld varieerde van slecht naar heel slecht. Dat was onaceptabel. Mijn computer bleek niet aangesloten te kunnen worden op de beamer en Simon was met de DVD in zijn binnenzak in een ongeluk terecht gekomen. Het was 5 minuten voor het begin van de uitzending en op het terras waren de 200 mensen aan het nippen aan lauw bier en te warme rode wijn, de bakken met eten stonden op branders en ik voelde onder mijn pak de zweetplekken groeien.

Om twee minuten voor half acht wandelde Simon naar boven. De DVD gaf een prachtig beeld, maar alleen op mijn computer. Frank kwam informeren of het allemaal goed ging en ik kon dat niet bevestigen. De gasten werden nieuwsgierig waarom er zoveel mensen rond de beamer stonden en de enige mogelijkheid was om de uitzending die op die dvd stond om te zetten naar een ander format (technisch gezeur) dat door een Windows computer gelezen kon worden, een computer die wel op de beamer speler aan te sluiten was.

Half acht verstreek. Onze host praatte de tijd vol en hield na 10 minuten op omdat hij door zijn tekst heen was. Simon de regisseur vertelde over hoe het programma tot stand gekomen was, en bedankte iedereen voor de komst. Het eten werd geserveerd, de drank ging in en gestaag tempo op. Inmiddels was de man met het ijs binnengekomen, maar die had de bestelling niet zo goed begrepen. In plaats van bakken ijsklontjes had hij bakken vanille ijs gebracht..

Het werd kwart voor acht en het werd acht uur, men vermaakte zich, het terras werd een beetje winderig en koud, en nog steeds was er geen echte oplossing voor het gebrek aan tv uitzending. Op tv was de uitzending inmiddels afgelopen en de mensen van de omroep kregen smsjes van collega’s die thuis zaten en het geweldig vonden. Ik kreeg een smsje van iemand die het leuk vond en me succes wenste en onze gasten hadden nog weinig uitzicht op bewegend beeld van hoge kwaliteit.

JB, de host nam de microfoon voor nog ene rondje stand-up comedianisme en de pr mevrouw van de omroep vroeg aan mij waarom de dingen zo fout gingen. Ik wilde haar graag wurgen en volstond met een onaardige opmerking. De microfoon werd overgenomen door een andere stand up comedian en de rapper die wekelijks in ons programma zit werd uitgedaagd om a l’improviste een rapje te doen. Hij deed zijn best maar het was wat flets. De gasten hadden inmiddels wel door dat er iets aan het fout lopen was en waren niet verbaasd of geergerd. Zij vertelden me dat dit vrij normaal was in Kenia en dat het ze eerder verbaasd had als het wel allemaal goed en op tijd gelopen had. Ondertussen zag ik geen mogelijkheid het tij te keren, er werd met computers gesold en er werden dvd’s gebrand, er werden elektriciteitskabels omgelegd en nalatige mannen zaten trillend te zweten. De mevrouw van de omroep kwam mij vertellen dat een van de grote adverteerders die ze had uitgenodigd zojuist teleurgesteld weg gegaan was en....

...en toen was er beeld en was er geluid. Hoe het kwam interesseerde mij niet meer, maar het was gefixed. Ons programma van 25 minuten werd getoond op het scherm en de 199 mensen die overgebleven waren zagen een introductie show van ons programma. Kraakhelder geluid en acceptabel beeld. Aan de kijkers werden de hosts voorgesteld, de auto, er werd een kijkje in de keuken van de techniek gegund, van de dagelijkse routine van de het maken van de show, de grafische vormgeving, , er waren interviews met de producent van de muziek in het programma, met de rapper (de knul noemt zichzelf Rabbit...). Alle verschillende onderdelen werden belicht.

Ik stond niet te ver van Frank af en zag dat hij glimlachte, ik keek naar de mensen van de omroep, die klopten elkaar op de schouders. De sponsoren, de adverteerders en alle andere gasten stonden gefascineerd te kijken en de crew van het programma stond te glimlachen van trots.

Meteen na de uitzending hieven wij het glas, de tv directeur van Kiss zei allemaal aardige woorden en deelde complimenten uit.

Nippend aan te warme wijn voelde ik mij een paar kilo lichter en constateerde dat ik voortaan de dingen zelf beter moet checken (water under the bridge) en constateerde ik dat iedereen tevreden was.

En toen werd het heel laat en werd ik de dag er na met een lichte kater wakker.

Zaterdag is de show herhaald, nu, op zondag is ie weer op tv en morgen begint het gewone leven, dan maken we elke dag een programma van een half uur.

Dag in dag uit, en de kop is er af.

klaar voor de start..... af!

Ik schrijf te weinig.

Het is een beetje druk geworden en ik had de hele tijd gasten in huis. Helen uit NL kwam ons helpen om het programma en het kantoor op te zetten. Dat was heel handig en leuk. Doordat we tegen de launche datum aan zitten met de daarbij behorende drukte komen de collega’s uit Dar es Salaam en uit Arusha steeds vaker langs. Die logeren dan bij mij.

Tanja L. is sinds 1 april bij ons komen werken. Zij gaat het programma in Uganda opzetten en is eerst twee dagen hier komen afkijken en is nu bezig het programma in Tanzania op te poetsen. Heel leuk om goede input te krijgen. Maar veel stemmen en veel mensen. Het is enorm gezellig,maar ook vermoeiend.

Helen is gisteren weer naar Nl gegaan en nu eindelijk, na 2 maanden ben ik weer eens alleen in huis. Ik heb de hele dag lopen tuttelen en zinloze dingen gedaan. Plantjes in potten, koffie op het terras met een iPad Volkskrant en juist toen ik wilde beginnen met werken was er een power-cut en was mijn computer leeg. Heel fijn dat de Grote Hand hielp bij het niets doen. De dingen vielen vandaag allemaal op hun plaats. Ik was lekker moe en had tijd om moet te zijn. De zon scheen verbluffend mooi en omdat het zo helder was kon ik de bergen in de verte zien. Achter mijn huis wordt gebouwd met veel lawaai en nu voor het eerst werd de zondagsrust geëerbiedigd, en was het oorverdovend stil.

We zouden op 1 april hier op tv komen, maar door technisch gedoe is dat iets verlaat. We richten ons nu op aanstaande vrijdag. Het vasthouden van de spanningsboog wordt de grote uitdaging an deze week.

Ik werk al zo’n 12 jaar voor tv en gisteren heb ik eindelijk zelf een tv gekocht. Misschien is het wel leuk eens naar onze eigen programma’s te kunnen kijken. Mijn huis is binnen vrijwel leeg, ik leef graag op het terras. Er staat nu alleen wel een groot zwart scherm binnen want dat hoort niet buiten. Wat zijn tv’s toch lelijk als ze uit zijn. Reden te meer om goede programma’s te maken; dan hoeft de tv niet uit.

Het kantoor loopt nu lekker, de dingen die ik moest doen zijn bijna klaar. Als ik het overzie kunnen we vanaf deze week echt een goed en mooi programma gaan maken, elke dag weer opnieuw met een bezield team. Gelukkig zijn er altijd nog punten op de i te zetten, ik heb mijzelf nog niet overbodig gemaakt. Het hele circus van de launch moet nu ook georganiseerd gaan worden. Er waren 100 plannen en 100 ideeen en omdat het toch een extra activiteit is voor de crew die al vrij druk is neig ik te gaan besluiten om het allemaal lean and mean te houden, maar wel erg goed te gaan doen. Dus geen spectaculaire openingstunt, maar gewoon een heel erg goed programma maken. Het zou zomaar kunnen dat we deze week toch nog

iets gaan verzinnen en vrijdag doen we, bij de eerste uitzending een borrel op het dakterras bij Sarakasi. Dat is in elk geval noodzakelijk om de crew te bedanken voor hun inspanningen in deze weken. Die hebben echt heel hard gewerkt en werken nog immer hard door. (Vandaag op zondag werd ik om 7 uur

gebeld met de vraag of de microfoon in de bus een paar centimeter lager gehangen mag worden... belden ze om aan te geven dat ze op zondag om 7 uur al werken of was het echt een relevante vraag?)

Nog een week de spanning voor de eerste uitzending.

Ik hoop dat het lukt de spanningsboog vast te houden.

Ik schrijf te weinig. Heb nu alleen maar tijd voor degelijke updates en niet voor de kleine leuke dingen die er toe doen, die het zout in de pap zijn. Als het programma een keer draait is daar misschien weer iets meer ruimte voor. Niet alleen ruimte in tijd, maar ook ruimte in mijn hoofdje.

Als kleine compensatie wel een linkje voor de site die mijn vrienden Brennan en Mike maken over Nairobi; het is zo fraai wat ze doen!

http://brendanbannon.com/wp/

We moesten foto's maken voor de perskaarten van de crew; het lukte maar niet echt serieus te worden:

het vliegend tapijt

Sinds ik terug ben uit Nederland, (nu een dikke maand) heb ik een auto. Job werkte op de Nederlandse Ambassade en verhuisde naar Geneve. Hij had een oude Mercedes en dat was ook zijn hobby. Nu heb ik zijn voormalige hobby en rij ik rond op een soort vliegend tapijt uit de 80-er jaren.

Groen is een lelijke kleur voor auto’s. Maar voor een oude Mercedes is het prima.

Dat wordt gecomplementeerd door zwart/wit leer binnen. Een rijdend boudoir.

Toen ik geen auto had miste ik de vrijheid van het zelfstandig kunnen verplaatsen. Minibusjes zijn een oplossing, maar ze zijn niet zo fijn, (hoewel ze wel het onderwerp zijn van het tv programma dat ik hier maak). Ik loste dat op door een fiets te kopen. Up and down the hill is een goede workout, maar van mijn huis naar kantoor is vrij ver, het is smerig door de uitlaatgassen en het is nogal warm, dus is het onmogelijk om een klein beetje representatief te zijn. Nu is het begonnen met regenen in dit land en is fietsen helemaal geen optie meer. Taxi’s hebben het vervelende nadeel dat je tegen de chauffeur moet zeggen waar je heen wilt, soms is het fijn om iets onzinnigs te doen en leg dat maar een uit aan een taxichauffeur. Daarbij moet je praatjes maken, moet je betalen en lukt het mij niet zo’n man met auto een paar uur te laten wachten omdat ik iets nuffigs wil doen.

Pas nu ik een auto heb merk ik hoe geweldig het is om de vrijheid te hernemen en te kunnen gaan en staan waar ik wil. Nu pas weet ik hoeveel ik een auto miste.

Daarbij is die auto nogal cool; ik ben echt als een kind zo blij als ik het vrolijke gegrom van de slurpende motor hoor, als ik flux en lenig mij door het verkeer beweeg en zelfs in de file is het een feest; de kaleidoscoop van het zinloze leven gade slaan, en dat ziet er echt een stuk beter uit door het fraaie venster van eighties design dan door het getintte glas van suffe Japanse sedannetjes.

sexy en solide

Sinds oktober ben ik in Nairobi en in Oost Afrika om hier een programma op tv te krijgen. Mijn taak is er voor te zorgen dat dat in Kenia lukt.

Dat programma draait al in Tanzania en moet binnenkort ook in Uganda op tv.

Als creative producer ben ik ook verantwoordelijk voor de inhoud van de programma’s daar.

De eerste maanden ging alles extreem langzaam, het voornaamste probleem was dat wij in Kenia de juiste auto voor onze klus niet konden vinden. Dat klinkt heel lullig en dat was het ook. Er rijden hier duizenden minibussen rond en wij wilden juist die ene hebben die er niet rond reed. Uiteindelijk lukte het zo’n ding te kopen begin januari en toen ging de bal rollen en hij rolt wel erg hard en rolt nog een tijdje door.

- deal met omroep

- crew samenstellen

- kantoor huren (locatie bepalen, plekken afstruinen, veiligheid?, afspraken met glibberige agents en luizige eigenaren)

- deal met andere omroep

- promotie plan

- design van de bus

- technische installatie in de bus bestellen

- oplijnen van de uitzendingen

- promotie plan uitvoeren

- promo’s maken (sexy en toch solide)

- kantoor inrichten (tafels, stoelen, computers, gordijnen, theedoeken, schoonmaakster, beveiliging, lunchservice, sleutelboer...)

- technische installatie van de bus bouwen (maarten uit NL vloog hier heen, puike klus gedaan)

- proefdraaien met de bus (kinderziekten kan je ook veroorzaken)

- leadermuziek laten maken (hele enge producers ontmoet die hun knaapjes als slaven laten rappen)

- wennen aan de werktijden (7 uur ’s morgen op kantoor, zelden voor 7 uur weg)

- advertisers en sponsors regelen

- wennen aan overleg cultuur (Kenianen houden van vergaderen en zijn boos op mijn houten vergaderstoelen... juist om die reden gekocht, lekker hard zodat het korter duurt)

- film vergunningen regelen

- lijstjes en sommetjes maken

Het werk is nu een kwestie van bordjes in de lucht houden. Natuurlijk doe ik dat niet alleen. Frank, de grote baas, is de grote regisseur. Hij luistert,bepaalt en dan voeren wij uit. Maureen woont nu nog in Dar es Salaam maar komt gelukkig deze kant op; zij doet het hele deel van de sponsor en advertentie werving. Maar iedereen is overal bij betrokken. Ik weet alles van wat er hier in Kenia gebeurt en van de belangrijkste dingen in Tanzania en Uganda.

Sinds een paar weken is Helen G hier. Ik introduceer haar steeds als ‘wereldkampioen produceren’, en zij neemt voor een paar weken veel regelwerk uit handen. Zij leidt ook de productie mevrouw hier op. Heel fijn om te weten dat dat goed gebeurt. Toch moet ik in zo’n constructie ook alles weten en bijhouden. Ben wel heel blij dat zij de centenstroom in de gaten houdt. Dat zou ik ook wel kunnen, maar zij doet dat fluitend waar ik dat puffend zou doen.

Helen woont nu in mijn appartement. Zij heeft haar eigen hokkie en natuurlijk ontbijten en eten we samen, zitten we samen in een auto en omdat zij een nog kleiner (geen) sociaal netwerk heeft doen we ook ’s avonds veel samen, als we al iets doen en niet meteen na thuiskomst nederstorten in de bedjes.

Zo intensief met elkaar omgaan lukt alleen bij aardige en bescheiden mensen. Gelukkig werkt het vooralsnog. Helen is hier voor 6 weken in totaal.

In het kader van de set up in Oost Afrika komt vanaf 1 april Tanja ons. Zij gaat Uganda ‘doen’ en zal hopelijk permanent bij het bedrijf blijven.

Eerst komt zij een weekje oid in Kenia om te zien hoe het hier werkt en wat we eigenlijk doen.

Die week zal de drukste week van de afgelopen maanden worden; Frank, Maureen, Helen en Tanja zijn dan allemaal hier voor de lancering van het programma op tv in Kenya.

Dat zijn dan nog meer bordjes die in de lucht gehouden moeten worden. Het wordt spannend want dan moeten alle dingen die we tot nu toe gedaan hebben precies in elkaar passen en een bruisend en spetterend geheel worden.

Niet alleen het programma, maar ook de crew hier in Nairobi moet dan vlammen, dan moet ook precies blijken hoe de samenwerking van de Nederlandse crew werkt. Het gaat om een precies en duidelijk omlijnd plan, waarin wel ruimte voor verrassingen en improvisatie moet zijn.

Ik voel me een beetje als een kok die een gigantisch maaltijd in elkaar aan het draaien is voor allemaal gasten waarvan hij niet precies weet wat we wel en niet lekker vinden. Dan is het veiligste om maar gewoon het allerbeste te maken.

Spannend en lekker.

vriendschap als drijfveer

Toen ik in Jakarta woonde deelde ik een huis met een paar jonge goden. We hadden daar een tuin, een tafel en een zwembad en hoewel we allemaal hard werkten hadden we ook veel tijd om het leven door te nemen. Dat waren lange en fraaie sessies in en rond het zwembad of op en rond een tafel.

Van de vier jongens met wie ik toen (zo’n 12 jaar geleden) het huis deelden zijn 2 nog steeds erg goede vrienden van mij. Inmiddels zijn we geen jongens meer maar zijn we allemaal buikige mijnheren geworden met dus of grijs haar. De ene woont op Bali, de ander in Bangkok en ik in Oost Afrika. Lang leve Skype, facebook, e-mail en Kenya Airlines; de vriendschap kan onderhouden worden door het uitwisselen van dagelijksheden.

Van Daan uit Nederland kreeg ik laatst een feestpakketje opgestuurd. Hij zond het naar de ambassade en het duurde een tijdje dat men er daar achter gekomen was dat er ene Alexander in hun stad woont. Maar het bericht kwam binnen en ik kreeg het pakket in handen. Naast tijdschriften, een brief, een kindertekening zat ook het nieuwste werkje van Giphart in dat pakket. Dat boek ‘IJsland’, heeft het fraaiste omslag dat ik in jaren zag; (het krijgt vast een prijsje bij de bestverzorgde boeken van 2010) en dat het boek gif groen op-snee is, is een kadootje van de uitgever. Er wordt geen één boek meer door verkocht en is vrij prijzig om dat te drukken, maar het is mooi en alleen gedaan vanwege de mooiheid (en omdat ik er nu over schrijf). IJsland heeft een paar thema’s en onderwerpen. Doeltreffend beschreven door Giphart in rake zinnen en mooie observaties. Op iedere pagina staat minstens een juweel van een zin maar die pagina is al weer snel omgeslagen; het boek is een page turner. Een van de thema’s is ‘vriendschap’, en da’s een fijn onderwerp. Hij doet ook een paar pogingen om het geval vriendschap onder woorden te brengen (‘verliefdheid zonder seks’). En dan schets hij het verhaal van 2 broers die een theaterprogramma hebben waar de ik-persoon als derde aan toegevoegd wordt als een buitenstaanderige extra die het theaterprogramma van zout en peper, van bagage en gewicht moet voorzien. Het wordt beschreven als een ultieme vriendschap.

Niels uit Bangkok is een vader van drie kinderen en de echtgenoot van de juwelendiva uit de Thaise hoofdstad (ze is gewoon Nederlandse). Niels adviseert over en managet water projecten. Hij en zijn gezin wonen al lang in Azie en hij werd nu gevraagd een projekt van 2 dagen in Nairobi te doen. Het was een pietepeuterig klein project maar hij greep de kans met twee handen aan om even te komen buurten. In de afgelopen jaren hebben we elkaar met een regelmaat van zo’n 2 keer per jaar gezien. Meestal in Bangkok en een paar keer in Nederland. Bijna altijd zijn daar vrouwen en kinderen bij. In tegenstelling tot de Jakartaanse scènes waren er dus stoorzenders die aandacht nodig hadden. Als er vrouwen en kinderen zijn kan je niet op je buik in het gras liggen, de zon onder zien gaan en je gedachten de vrije loop laten. Kinderen willen dan dat er honden over je heen springen, vrouwen willen dan dat er salami’s gesneden worden en glazen gevuld worden. Er moet geëntertaind worden als er anderen zijn en voor die vrije loop van de gedachten is dat niet goed. he train of thoughts moet ongestoord kunnen doordenderen.

Niels kwam m'n huis binnenlopen, in drie minuten had hij de plek bekeken ‘...en zag dat het goed was’. Na 5 minuten had hij een korte broek aan en zaten we om de tafel, voeten op het blad, ogenknijpend tegen de ondergaande zon en we bespraken eerst de korte zakelijke informatie; hoe is het hier en daar mee, de crematie van R, de schoolresultaten en de pukkeltjes van zijn kinderen, mijn werk hier. En dan, binnen een minuut of 10 rolt de eerste ‘overweging’ over tafel. Zeg, wat vind jij hier van:....

Giph, de hoofdpersoon van het boek van Giphart is een geinige snellerik. Samen met zijn vrienden doen ze een wedstrijd vliegen af vangen, overtreffend trappen en outsmarten (gij zult niet woordspelen). Bij de heren is er een constante competitie en een angst om het respect voor elkaar al te duidelijk te maken, laat staan onder woorden te brengen. Het elkaar op een hoger niveau tillen is gevaarlijk, want dat betekent dat je jezelf ook wel eens naar beneden zou kunnen duwen. Bij hen is het belangrijker om op de schouders van de ander naar boven te klimmen. Als Giph een ellendige tijd doormaakt en daardoor optredens moet afzeggen wil hij zijn vrienden voor het leven aanvankelijk niet zeggen wat er aan de hand is. Uit angst dat ze er mee aan de haal gaan, er geintjes over maken of dat hij zijn zwakte toont.

Drie dagen was Niels hier en in die tijd hebben we zo’n 5 uur aan tafel gezeten en een wandelingetje van een uur of twee gemaakt. Ondertussen werkten we ook nog en werd hij verliefd op Kenia. Hij kwam met een open vizier en ging weg met een bonkend hart. In die drie dagen hebben wij een hand vol dingen die ons bezighoudt besproken. Twijfels, zorgen, mooie ervaringen en diepere drijfveren. Het slijpen van de geest en de kunst dat goed onder woorden te brengen.

Giph en zijn vrienden hebben ‘competitie’ als achterliggend motief in hun vriendschap. In tijden van crisis heeft dat eenzaamheid tot gevolg. Bij Niels (en nog een paar vrienden voor het leven van mij) is ‘respect’ en ‘leren’ de drijfveer. Kritiek is per definitie opbouwende kritiek en niet om de ander naar beneden te duwen. Verschillende inzichten zijn noodzakelijk om de blik te verruimen. Dat leidt er toe dat je, ook al woon je een paar duizend kilometer van elkaar af, meteen de draad weer kan oppakken.

En door Skype, facebook, en e-mail hoef je niet eerst door de blubber van chit chat heen...

‘Leren’ en ‘respect’... zou langzamerhand het Boeddhistische erfgoed in onze genen zijn binnengedrongen?

een onbedoelde practical joke

Gisteren was ik stevig uit gegaan en vandaag fietste ik kribbig door de stad. Wolken in mijn hoofd op zaterdag.

Nairobi is iets meer dan een eeuw geleden gebouwd aan de oever van de Nairobi river. Je kan het je niet voorstellen, maar het is een treurig, smerig, kabbelend vuilnisriviertje. Er zijn schrikbarend weinig bruggetjes over dat riviertje en ondanks de prulligheid er van is het een behoorlijke horde is dit deel van de stad. Als ik naar een ander deel van de stad moet, moet ik bijna altijd omrijden om bij een van de twee bruggen te komen; óf een file van 3 kilometer naar links óf een omweg van een paar kilometer, maar met een dunnere file naar rechts.

Vanwege de wolken in mijn hoofd wilde ik extreem hele vis curry maken. Vis is gezond en van curry ga je grappig ruiken, als je hem heel heet maakt zweet je de rotzooi uit je lichaam. Daarbij had ik bedacht dat ik ook een Chili peper plant wilde hebben. Dat was een overzichtelijk boodschappenbriefje. In Lavington, een wijk zo'n 4 km van mijn huis is een indiaase winkel waar ze zowel plantjes verkopen als alle ingredienten voor curries worden verkocht en er naast zit een slager die ook vis verkoopt. Als ik daar vis koop heb ik altijd het idee dat ik vloek in de kerk. Het ruikt er binnen naar geronnen bloed. (dit schrijf ik alleen omdat ik het woord 'geronnen' mooi vind, en ik eigenlijk niet weet wat de tegenwoordige tijd er van is. quizz vraagje)

Ik ging op de fiets omdat ik geen auto heb en niet in een busje wilde zitten met andere stinkende mensen en niet tegen en taxichauffeur wilde praten.

Van mijn huis kan je doorsteken over het terrein van St Mary's School, maar dat mag niet. Dat is een uitgestrekt perceel met mooie bomen, een voetbalveld, een paar woningen, een kerk, schoolgebouwen en een begraafplaats, de Nairobi river stroomt sukkelig over het terrein heen en er is een klein bruggetje. Doorsteken scheelt een paar honderd meter, het scheelt een hoge klim, en het scheelt veel stinkend verkeer. Bij het hek staat een wacht; een man met een pet en een walkietalkie (ook al zo'n mooi woord, lekker sixties). Eigenlijk mag je het complex niet gebruiken als een short cut dus werd ik aangehouden. Hij vroeg me wat ik wilde en ik zei dat ik naar de kerk ging. Een mens mag niet liegen. Aan de andere kant, toen ik het terrein afreed zat de collega van de bewaker met ook zo'n walkietalkie en hij vroeg of ik de kerk niet gevonden had. 'Jawel', zei ik en stak mijn duim naar hem op.

Een uurtje later had ik mijn boodschappen gedaan, en fietste met een doosje met 3 piepkleine peper plantjes, een vijg en een kaffir lime plantje (hoe heet dat in het Nederlands) achterop mijn fiets terug. Ik wilde weer over het schoolterrein. De wacht vroeg mij wat ik wilde en ik zei, omdat ik niet een tweede keer de kerk wilde misbruiken, dat ik naar de begraafplaats wilde. Toen ik 10 minuten later bij het andere hek aankwam zei de bewaker; "Hola mijnheer, als u naar de begraafplaats wil dat moet u daar heen..." en hij wees naar een afslag die ik eerder gemist had. Ik draaide een stormrondje op mijn fiets en nu zag de bewaker de plantjes en hij zei: "Heeft u een schepje?" Ik vroeg me af waar hij het over had, ik had nog steeds geen zin om te praten en zei nurks dat het allemaal wel goed zou komen.

Voor de vorm liep ik een rondje over het begraafplaatsje dat er keurig en mooi uit zag. Eigenlijk wel een fijne plek om dood te liggen. Ik schuierde wat tussen de graven, las een paar namen en verbaasde mij dat er wel erg vaak R.I.P. stond. Ik vond het vreemd om op een zerk een afkorting te gebruiken. Er kwamen ook andere fraaie teksten voor. Door het hekje kwam een tuinman. Hij had van mijn bagagedrager het doosje met de planten meegenomen en had een schepje in zijn hand. Hij vroeg me voor wie ik kwam en ik zei dat ik alleen maar rondkeek. "Waar wilt u deze planten?" en ik wees op een vers graf dat nog maar net gegraven was, een maandje of twee. Twee uitgebloeide grafboeketten in plastic lagen er op.

Samen met de man met mijn plantendoos liep ik naar het graf en aan het voeteneind plantten we samen een klein chili peper plantje. Toen we klaar waren met die ene plant vroeg hij waar ik die anderen wilden zetten. "Nee, die neem ik weer mee...," zei ik, "...maar wilt u deze straks nog een flinke plens water geven?" Hij zou er voor zorgen en gezien de staat van de andere planten op de graven loog hij niet.

Even stond ik alleen naar dat kleine plantje aan de voeten van een onbekende dode te kijken. Over een jaartje is dat een grote struik met allemaal kleine knalhete pepers en dan zal iedereen zich afvragen of Sister Nancy toch niet iets met de duivel had.

Ik knikte naar de wacht toen ik het terrein affietste en hij knikte terug. Ik hoop van harte dat ik het mij herinner een keer terug te gaan om te checken of het wat geworden is tussen Sister Nancy en het plantje aan haar voeten.