Nairobi, Dar es Salaam... iedereen heeft recht op een eerste indruk

plaatjes? volgende keer als ik de straat op ga neem ik een camera mee...



In de afgelopen dagen heb ik veel nieuws gezien. Ik ben op reis in Oost Afrika en was in Nairobi voor 3 nachten en vloog toen door naar Dar Es Salaam in Tanzania. Heb hier nu al drie nachten geslapen dus ben echt een ‘old hand in this country’.

Zo’n 8 jaar geleden was ik voor het laatst in Nairobi en zo’n 18 jaar geleden in Tanzania. Dat Tanzania van toen telt niet mee, ik was er te kort, maar in Nairobi was ik vlak na elkaar 3 keer en moest daar toen filmpjes produceren.
Door een assignment die we toen hadden, eerst met National Geographic en later met Discovery Channel mochten we veel op reis en vanaf ons bureau in Hilversum hadden we het idee dat het handig was kleine doch efficiënte netwerken op te zetten in allemaal verschillende landen. Ineens was Kenia en vogue en maakten we een aantal programma’s daar. Omdat ik er een keer geweest was, was het logisch mij voor de volgende keer daar ook heen te sturen en daarna was ik ineens de Oost Afrika specialist binnen het bedrijf. Bij kleine bedrijven werkt dat zo. Ik dacht echt dat ik NL topproducer in Oost Afrika was. Hoe mooi kan je je leven maken als je geen spiegel hebt.

Nu reed ik, een hand vol jaren later door Nairobi en herkende weinig. Ja, veel mensen met armoeiige kleren in een vrij lelijke stoffige stad, maar dat was ‘t dan ook. Ik was nu in andere wijken dan toen. Inderdaad, als je 8 jaar geleden in Amsterdam was en je werkte voornamelijk in het gebied van de Dam en bij de Brouwersgracht, misschien nog wat in het westelijk havengebied, dan heb je een vrij goede indruk van de stad, dat deel van de stad, als je dan later terug komt en je bent in Zuid, bij het Museum plein en je rijdt nog effe naar de Bijlmer, dan zie je een compleet andere stad. Die twee hebben weinig met elkaar te maken. Datzelfde geldt in Nairobi en zo kan je jezelf op een dwaalspoor zetten. Met terugwerkende kracht viel de Nairobi specialist van 8 jaar geleden door de mand.

Ik logeerde bij vrienden. H en K hebben een prachtig huis, een lel van een tuin, twee gevaarlijk uitziende hardblaffers die alleen maar lief zijn en willen kroelen. De lucht was bewolkt en het was koud, kouder dan in Amsterdam nu. Het regende en er was geen reden het zwembad te gebruiken, maar ik wandelde wel ommetjes door de tuin. Een dag lang had ik afspraken, de volgende dag versliep ik mij en miste mijn vlucht en had nog een dan in Nairobi. Ik ben appartementen en huizen gaan bekijken. Comfort kost geld, er is meer keuze dan in Nederland, maar het kost hetzelfde. Dat is toch jammer van die vreemde Afrikaanse en Aziatische landen; ik had bedacht dat ik voor een paar grijpstuivers enorm comfort kon kopen. Zag iets voor me met verandah’s , rijen knipmessen personeel, voetenbankjes en een giraffe in de tuin, voor het geld waar je in Amsterdam een driehoogachtertje voor doet, maar dat is niet het geval. Au contraire... Ik at twee avonden met H en K en zij vertelden over het leven in deze stad. Over de leuke mensen die ze kennen, over het wilde leven buiten de stad (er is zoveel omgeving hier en die is zo spannend en wild...) H en K zijn geweldige gastheren, fijn huis, lekker comfort, fraaie meubelen, lekker eten goede gesprekken... nice nice landing.
Ik zag voornamelijk mogelijkheden en voordat het kon inklinken zat ik op een vlucht naar Dar Es Salaam.

Ik werd ingekwartierd in het appartement bij het kantoor, een kamer en een badkamer. Het kantoor staat in een fraaie tuin in een soort tweede centrum van de stad. Het oude centrum is de eerste, de zogenaamde peninsula (mooi woord) is het tweede. De eerste is oud en rommelig, de oude winkels, de open markte met stinkende koeien beenderen, de fruitstalls inclusied de vliegen, de schuierende mensen. Het tweede is wijds, open, met villa’s en brede straten. Hier wonen de diplomaten, zijn de ambassades, de kantoeren van de NGO’s en hier zijn de supermarkten met vacuum verpakt vlees. Daar staat het kantoor in de tuin van de woning van de piloot van de president. Op kantoor is het een gedoe. Alles is nieuw, mensen rennen in en uit, structuren moeten nog op hun plek vallen.

Tot het moment van aankomst zei ik nog dat ‘ze’ dit willen en dat ‘ze’ dat moeten doen. Meteen nadat ik binnenstapte veranderde dat. Nu willen ’we’ van alles en zetten ‘we’ de schouders er onder. Ineens is het project hier ook mijn project geworden.
In de afgelopen weken wist ik dat ik hier heen zou gaan en probeerde ik mij allemaal voorstellingen te maken. Dat lukte niet. Van een ideaalbeeld werd het een vervelend door ratten vergeven dirt hole. Dan weer werd het een ideaal project om de wereld te veranderen en landde het weer op tragische wijze op zijn voeten en werd het iets hanteerbaars. Van alle kanten heb ik het bekeken en er ideeen bij gehad. Nu ik er ben is het ineens een gewone realiteit, met gewone problemen en lastigheden.
Het programma dat we hier maken is even goed als simpel. Het belangrijkste is dat het nu anderhalve maand op tv is en dat het een doorslaggevend succes is. Dat is bijzonder. Het plan is om het ook in andere landen te gaan uitrollen. De potentie is zo ongelooflijk groot en in de afgelopen dagen hebben we daar, met de voeten op de grond over nagedacht. Heerlijk. Het realiseren van dromen is het beste wat je kan doen en als je dan, in the heat of the moment, je ineens realiseert dat je dat aan het doen bent terwijl je naast klosend water zit, en dat dan langzaam het dubbeltje valt en je je realiseert dat dat water de Indische Oceaan is dan wordt het ineens spooky en bijzonder. (Twee maanden geleden zat ik ook aan de Indische Oceaan, maar aan de andere kant, met mijn voeten in zee in Kiluan bay in Sumatra). De dag er na zaten we op een plek met langbenige zwarte mevrouwen, heerlijke garlic shrimps te eten. Je moet de dingen laten inklinken. Als je accepteerd dat het is zoals is het kan je er weinig van genieten, maar als je een stapje terug doet, je realiseert waar je bent en je bedenktdat het best bijzonder is dan pas kan je genieten. Niet alleen genieten van de Indische Oceaan, maar ook van de Veluwe, niet alleen genieten van een boom vol witte frangipani bloemen tegen een strak blauwe lucht, maar ook van een pasta met knoflook en ansjovis op een regenachtige dag in Amsterdam (uitzicht op de kostverloren vaart met verpieterde bootjes).

Met F, mijn baas hier en J, die in Tanzania doet wat ik in Kenia moet gaan doen, heb ik goede gesprekken gehad. Niet alleen over creatieve dingen, maar ook over gewoon management, over geldstromen en over wat de markt aan kan. Dat zijn zowel de sponsoren en adverteerders als de kijkers, beide zijn onze markt. Geweldig om zo’n crash cours te krijgen.
De nieuwigheid zette meteen de creatieve kraan open. Ik probeer structuren te zien, lijnen te ontdekken, en onwillekeurig vullen de gaten zich met veronderstellingen en aannames. Levensgevaarlijk.
Het is moeilijk om de associaties, de linkjes in mijn hoofd, de mogelijkheden en de train of thoughts stil te leggen. Het gaat nu om dit programma, en dat gaan we heel erg goed maken. Focus and first things first, maar in de drie dagen dat ik hier ben zijn er al drie andere formats voorbij gekomen. Mannen met plannen, goede en minder goede. Leuk voor de locale markt, leuk voor de hele wereld. Solide business modellen en creatieve flodders. Spannend om uit te vinden wat hier wel en niet kan, waar behoefte aan is en wat internationaal zou kunnen kloppen. Maar... focus and first things first.

Vandaag zat ik in de auto met J. We moesten een tv kopen voor op kantoor. Het is een beetje een andere ervaring van in Nederland. Met verschillende chauffeurs reden we door de stad, van de ene klote winkel naar de andere rotzaak. Tot dat we om onduidelijke redenen besloten onze aankoop in die ene winkel te doen. In een binnenstebuitengekeerde badkamer die gerund werd door een aanstellerige Indiase nicht begonnen de onderhandelingen.
Ik bedacht me dat ik nog nooit in een land was waar ik binnen 48 uur na aankomst een tv ging kopen, alsof het een eerste levensbehoefte is. We zeikten we alle tv’s af, wilden van de verschillende toestellen het geluid horen (zwarte mannen met moslimpetjes openden dozen en probeerden de tv toestellen in bedwang te houden terwijl ze het geluid zo hard mogelijk aan zetten). Natuurlijk geloofden we best dat het geluid van de Chinese of Indiase tv in orde was, maar we wilden de indruk wekken dat we echt iets wisten. Eigenlijk wilden we als premie op onze aankoop een extra set speakers hebben, da’s handig bij het monteren op kantoor. Dat zou alleen maar lukken als we gefundeerd de speakers van de tv zouden afkeuren. We hadden al besloten en gingen toen afdingen. 570.000, moet best naar 10% minder kunnen.
De Indiër speelde hard to get en dat deden wij toen ook maar. Op een gegeven moment moest J naar de wc en ben ik even buiten gaan staan.
Dan sta je op straat.
Dan zie je ineens waar je bent.
Dan verschuiven de panelen,
Dan lijkt ineens een animatie werkelijkheid te worden.
Dan wordt een decor een stad met mensen, zonder dat het glas van een autoruit, van een winkel of van een kantoorraam er tussen zit.
Gedoe, geur, geluid.
We kregen 10% korting en gingen met de tv maar zonder de speakers terug naar kantoor.
Geen idee of we genaaid zijn of dat we heel goed onderhandeld hebben.